Psychologia Jungowska i terapie ekspresyjne.

 

Jung, aktywna wyobraźnia i twórcza ekspresja.

Doświadczenia i prace Junga pokazują jak można stosować twórczą ekspresję w procesie terapii i uzdrawiania. Jung już w 1916 roku zaczął wspominać o możliwości stosowania sztuki w kontekście psychoterapii i kontynuował przez cały okres swej pracy.

W 1955 roku stwierdził, że współczesna psychoterapia zaczyna rozpoznawać znaczenie postrzegania wyobrażeń i nadawania im kształtu poprzez sztukę. Dla Freuda twórcza ekspresja była jedynie obiektem analizy. Jung natomiast postrzegał twórczy proces i ekspresję zarówno jako sposób zrozumienia ludzkiego doświadczenia jak i metodę terapii.

Podstawowe teoretyczne pojęcia teorii Junga: teoria zborowej nieświadomości, archetypy, anima i animus, introwersja i ekstrawersja, indywiduacja, cień i persona wynikają z pracy z pacjentami  jak i osobistego doświadczenia w pracy ze swoim wewnętrznym procesem.

Terapia Junga oparta jest na przekonaniu o tym, że wyobraźnia wyraża samoregulacyjny, uzdrawiający aspekt duszy. Nadawania kształtu i wyrażanie obrazów rodzących się z nieświadomego procesu może z powodzeniem odbywać się poprzez różne formy twórczej ekspresji: rysunek, taniec, poezję, dramę itd.  Wyobraźnia sama w sobie ma zdolność samoleczenia i sztuka może wyrażać i nadawać kształt różnym wewnętrznym procesom. Twórcza ekspresja pomaga wesprzeć proces aktywnej wyobraźni.

Można się nauczyć zaufać siłom psyche, a nie opierać się wyłącznie na strategicznych interwencjach czy planach terapeutycznych. Należy pozwolić aby nieświadomość, a nie wyłączna kontrola rozumu odgrywała prowadzącą rolę w procesie terapeutycznym.

Jung opisuje psychikę jako celową, wierną swojej wewnętrznej konieczności, zdolną do kierowania sobą. Psyche dąży do samoregulacji poprzez obejmowanie i integrację przeciwnych biegunów. Kiedy narzucamy spłycone wyjaśnienia lub dążymy do szybkich i powierzchownych rozwiązań możemy zakłócić naturalny rytm i proces psyche.

Jung ostrzegał przed jednostronnością. Stosowanie wielu form ekspresji twórczej jest korzystne aby wspierać samoregulacyjne funkcje psychiki.

Można zatańczyć czy zaśpiewać rysunek, zaśpiewać taniec itd. Przechodzenie z jednej formy twórczej ekspresji do drugiej wspiera proces aktywnej wyobraźni.

Powstrzymanie „krytycznej uwagi” jest pomocne aby lepiej i bardziej spontanicznie wyrażać nieświadome symbole.

Nadanie widzialnego kształtu emocji czy kompleksowi może być terapeutycznie bardziej skuteczne niż intelektualna analiza.

W ten sposób emocja, czy wewnętrzna nieświadoma postawa jest sprowadzona bardziej ku poziomowi świadomości i staje się bardziej zrozumiała.

Taka praca jest korzystna i ożywia klienta.

„Często ręce potrafią rozwiązać zagadkę, z którą intelekt zmaga się na próżno. Poprzez nadanie kształtu (np. postaci ze) snu można dokładniej przeżyć sen w stanie świadomości.”

Symbole, wyobrażenia i postacie ze snu mogą  objawić swoje głębsze znaczenie i przemówić z pomocą rysunku, kreatywnego pisania, wykorzystania technik dramowych, mogą się poruszać z pomocą terapii tańcem.

Opracował Mateusz Wiszniewski na podstawie: Shaun Mc Niff Art. Heals, str. S171-179

Materiały ATE : stardance33@gmail.com, 791 927 957, www.terapiaprzezsztuke.pl,