Terapia psychomotoryczna jako inspiracja w tańcu terapeutycznym.

Terapia psychomotoryczna- inspiracje metodą Liljan Espenak i psychologią Adlera w tańcu terapeutycznym.

Lilian Espenak była jednym z pionierów terapii tańcem.

W poniższym tekście, w pierwszej części streszczam własnymi słowami jej doświadczenia i wypowiedzi na podstawie artykułu: Lilian Espenak: „Podejście Adlera w terapii tańcem”.

Lilian Espenak uczyła się technik i sposobu tańca ekspresyjnego od Mary Wigman w Europie, która z kolei była pod dużym wpływem Labana. To połączenie dało jej doświadczenie improwizacji, która rozwijała twórcze ja i struktury, aby pracować z ciałem i emocjami.

Obserwując zmiany jakie taki trening powodował w niej i innych osobach doszła do wniosku, że artystyczny rozwój w tańcu jest powiązany z rozwojem osobowości.

Z początku utożsamiała się z modern dance, a później stała się nauczycielką kreatywnego tańca.

Stopniowo dzięki rosnącemu doświadczeniu i obserwacji rozwijała swoje rozumienie i doświadczenie tańca. W tworzeniu tańców korzystała z wyobraźni, która pomagała się połączyć z głęboką nieświadomością, aby potem nadać temu strukturę ruchu i wyrazić nieświadome uczucia.

Trening kreatywności Wigman zalecał odpuszczenie myślenia i dopuszczenie emocji aby tworzyły taniec. Była wyraźna różnica pomiędzy tańcem wymyślonym, a tańcem tworzonym i doświadczanym emocjonalnie. Tworzenie tańców w ten sposób wymagało rozwijania kontaktu ze sobą, co zaprowadziło ją do dalszych poszukiwań, by zrozumieć relacje ciała, emocji i umysłu.

Zauważyła też, że wady postawy, trudności w ruchu mają odzwierciedlenie w cechach osobowości i kiedy na skutek treningu tańca, następowała trwała poprawa postawy i sposobu ruchu, następowały też pozytywne zmiany na poziomie osobowości. Blokady na poziomie osobowości odzwierciedlały się w blokadach na poziomie ciała, postawy, czy sposobu ruchu. Poprawa postawy czy sposobu ruchu prowadziła do poprawy funkcjonowania na poziomie emocji i umysłu.

Zauważyła, że praca z określonymi częściami ciała, czy elementami ruchu, może wywołać określone zmiany na poziomie osobowości, np. pomóc w uwolnieniu od lęku itp.

Pracując z osobami upośledzonymi umysłowo zauważyła, że nawet kiedy nie ma możliwości werbalnej komunikacji, określone ruchy umożliwiają komunikacje i wywoływanie określonych emocji.

Te doświadczenia wzbudziły w niej potrzebę poszerzenia swojego rozumienia i rozpoczęła studia w Instytucie Indywidualnej Psychologii, gdzie poznawała zasady psychoterapii i psychologii Adlera.

W rozumieniu ciała inspirowała się także rozwijającą się wtedy metodą Lowena i teorią struktur charakteru, którą można wykorzystać w terapeutycznej pracy z tańcem, w której, w odróżnieniu od bioenergetyki, Lowena używa się dynamicznych, tanecznych ćwiczeń.

Swoją metodą nazwała terapią psychomotoryczną. W terapii psychomotorycznej opierała się na spostrzeżeniu, że problemy emocjonalne i ograniczenia odzwierciedlają się w postawie i sposobie ruchu. Natomiast zmiana postawy czy sposobu ruchu wywołana przez ćwiczenia tańca, pozytywnie wpływa na życiową postawę jednostki, jej umysł i emocje.

Wzmacnianie ciała poprzez pracę nad postawą i jakościami ruchu w tańcu rozwija poczucie pewności siebie i poczucie własnej wartości. Doświadczanie swojej energii życiowej w ruchu daje poczucie radości i więcej pewności siebie w realizowaniu własnego życiowego potencjału.

Podstawowym motorem życia jest siła życiowa przejawiająca się jako instynkt agresji lub popęd seksualny. Osoby pozbawione kontaktu z taką siłą wydają się pozbawione życia. W jej pracy ważnym elementem stało się odzyskiwanie kontaktu z stłumionymi instynktami, zwłaszcza stłumionym instynktem agresji. Tłumienie instynktu agresji powoduje tłumienie siły życiowej w jednostkach.

Na jej grupach uczestnicy często tupali, wyrażali złość, bunt, pozwalali się wyrazić swojej mocy, co umożliwiało im poczucie swojej żywotności i siły.

Z kolei osoby bardziej sztywne w ruchach, mogły poprzez taniec uczyć się sztuki odpuszczania , większej relaksacji i przepływu.

Taniec jest też postrzegany jako świetna metoda w rozwijaniu umiejętności społecznych.

Grupa poruszająca się w jednym rytmie szybko stwarza poczucie integracji, bycia całością, poczucie wspólnoty. Poprzez takie doświadczenia jednostka rozwija swoją zdolność czucia się częścią rodziny, grupy w pracy, społeczeństwa. Poprzez taniec w parach i w grupie jednostka nawiązuje relacje z innymi i rozwija swoje pozytywne doświadczenia, a przez to zdolności budowania relacji i bycia w grupie.

Grupa tańca terapeutycznego stwarza bezpieczne miejsca w, którym można się uczyć i doświadczać w ruchu różnych elementów ważnych w sztuce budowania relacji.

Zadaniem terapeuty jest wspieranie klienta w wyzwalaniu się z ograniczeń i realizacji swojego pełnego potencjału. Klienci często skupiają się w życiu na realizacji celów wynikających z ich utożsamienia się ze swoim fałszywym ja. Terapeuta pomaga jednostce odkrywać nowe sposoby odczuwania i komunikacji, które lepiej wyrażają jego prawdziwe ja. W wyniku terapii może dojść do utożsamienia się ze swoim prawdziwym autentycznym ja i zmiany celów i sposobu bycia na takie, które bardziej wyrażają autentyczne potrzeby i potencjał jednostki.

Jeżeli metoda pracy z tańcem ma być żywa to często inspiruje się i zapożycza z innych szkół inspiracje. Najważniejszym kryterium powinno być dobro pacjenta. Aby terapia tańcem była żywa musi być eklektyczna.

2) Inspiracje terapią psychomotoryczną w tańcu terapeutycznym.

W oparciu o zasady terapii psychomotorycznej działają w praktyce wszystkie szkoły tańca terapeutycznego. Uważa się rozwój ruchu, czy zmiana postawy wywołuje zmianę w osobowości.

Jednak niektóre pracują tylko z metodami tańca improwizowanego i ekspresyjnego, a nie pracują nad korektą postawy lub nauką różnych rodzajów ruchu.

W rozumieniu terapii psychomotorycznej nauka różnych stylów tańca, jak np. salsa, flamenco, afro, taniec brzucha, poprzez naukę właściwej postawy i doskonalenie jakości ruchu też działa terapeutycznie i pozytywnie wpływa na rozwój osobowości ale nie zawsze jest to połączone z ekspresją emocji, improwizacją czy pracą z emocjami jak to zwykle jest praktykowane w szkołach tańca terapeutycznego.

3) Techniki tańca terapeutycznego w Akademii Terapii Ekspresyjnej z perspektywy terapii psychomotorycznej.

W programie Akademii Terapii Ekspresyjnych są aktualnie rozwinięte 4 grupy ćwiczeń spełniające założenia terapii psychomotorycznej:

Taniec Otwierający Części Ciała-jest to ćwiczenie otwierania części ciała w oparciu o techniki improwizacji tańca i wykorzystujące elementy tańców etnicznych, oparte na Symbolice Ciała i mapie ciała bioenergetyki Lowena. Ćwiczenia powodują większe otwarcie ciała, uwolnienie napięć, dają poczucie siły i energii, wyzwolenie energii i mocy.
Taniec i Joga-praca z powięzią. Powyższy zestaw ćwiczeń został wzbogacony ćwiczeniami Jin Jogi. W ten sposób uzyskuje się lepszy efekt w otwieraniu ciała i korygowaniu postawy oraz uwalnianiu napięć z powięzi ciała. W powięzi gromadzone są napięcia, toksyny, stłumione emocje i pamięć związana z traumatycznymi przeżyciami. Uwalnianie napięć z powięzi , poprzez taniec i jin jogę skutecznie uwalnia od stresu i powoduje głębokie zmiany. Ćwiczenia otwierają ale działają też uspakajająco i wyciszająco
Taniec relacji-poprzez ćwiczenia tańca grupowego i w parach, pracuje się nad lepszym zrozumieniem i poprawą relacji w grupie. Występują tu trzy podstawowe grupy ćwiczeń:
Kody Tańca-wzorce komunikacji w relacji symbolicznie przedstawione w ruchu w różnych formach w tańców w parach.
Psychologiczne Zasady Relacji-ogrywane w formie improwizacji w celu lepszego ich zrozumienia.
Improwizacja w Kontakcie jako metafora relacji. Elementy improwizacji w kontakcie, które pomagają doświadczyć i poszerzać swoją zdolność bycia i poruszania się w relacjach.
Teatr Tańca-W improwizacjach teatru tańca możliwe jest wyrażanie złości i namiętności i ten sposób pełniejsze odczuwanie swojej siły życiowej. Możliwe jest też odgrywanie w tym celu archetypowych postaci wojownika, kochanka, różnych konfliktów i przeżyć wokół tematu miłości czy agresji.
Piątą grupa ćwiczeń jest w przygotowaniu i nawiązuje do spostrzeżenia Adlera, że ludzie posiadający słabsze organy np. nerkę czy wątrobę będą to kompensować zaburzonym zachowaniem.

Ten temat jest bardzo dobrze opracowany w medycynie chińskiej i czi kung.

Zgodnie z teorią medycyny chińskiej 5 par organów jest związanych z 5-ma emocjami, 5-oma cnotami oraz 5-oma aspektami duszy. (Poznaje ten temat już od dłuższego czasu, gdyż jestem instruktorem Czi Kung w tradycji Healing Dao, szkoły Michaella Winna od 2007 roku).

W przygotowaniu jest warsztat Taniec i Czi Kung, który przedstawia, na podstawowym poziomie skutki emocjonalne dysfunkcji organów wg medycyny chińskiej. Poprzez taniec pracuje się nad emocjami i archetypami związanymi z organami a, poprzez ćwiczenia Czi Kung wzmacnia organy i związane z nimi żywioły i poprzez Jin Jogę pracuje się z meridianami związanymi z organami.

Osoby, które są zainteresowane poznanie tych ćwiczeń zapraszam na program Akademii Terapii Ekspresyjnych

Lub do zebrania grupy i zorganizowania warsztatu na swoim terenie.

Osoby zainteresowane poznaniem i doświadczeniem tych metod oraz używaniem ich w swojej pracy zapraszam na

Warsztaty Akademii Terapii Ekspresyjnych

14-15.10.17 Sopot

27-28.10.17 Kraków

18-19.11.17 Łódź

http://www.mateuszwiszniewski.eu/akademia_terapii_ekspresyjnych__i_technik_relaksac.html

http://www.mateuszwiszniewski.eu/-129.html

http://www.mateuszwiszniewski.eu/filmy_ze_zdjeciami_z_zajec_-345.html